Makale Detay

• MALİ TABLOLAR
• 0 Yorum

ALACAK TAHSİL SÜRESİ NEDİR? NASIL YORUMLANMALIDIR?

İşletmenizin istikrarlı bir şekilde büyüyebilmesi için mali durumunuzu sürekli takip etmeniz gerekir. Pek çok işletme büyüme aşamasına geldiğinde alacaklarla ilgili sorunlar yaşamaya başlar. Bu sorunların başında da piyasadaki alacakların tahsilini yapmak ve tahsilat sürecini yönetmek gelir. Şirketinizin ticari alacaklarını düzenli ve planlı bir şekilde tahsil etmesi, alacak tahsil süresini düzenli olarak ölçmenize bağlıdır. Şimdi konuya yakından bakalım:

1. Alacak Tahsil Süresi Nedir?

Günümüzde yoğun bir rekabet ortamı var. Siz de işletmenizle bu ortamda ayakta kalmaya ve işinizi büyütmeye çalışırken müşteri kazanmak için uzun vadelere yayılan satışlar yapıyor olabilirsiniz, bu durumda dikkatli olmalısınız. Çünkü uzun vadeye yaydığınız her satış, bilançonuzda ticari alacaklara yaptığınız yatırımı arttırır. İşletmeniz büyürken alacaklarınız da büyüyorsa kredili satışlarınızı nakde çevirirken geçirdiğiniz süreyi ve bu sürenin olası maliyetlerini izlemenizin ve hesaplamanızın zamanı gelmiş demektir. Tam da bu noktada alacak tahsil süresini, işletmenin müşterilerine yaptığı vadeli satışlarından doğan ticari alacaklarının ortalama kaç günde tahsil ettiğini ölçen kritik finans göstergesi olarak açıklayabiliriz.

2. İşletmeniz İçin Alacak Tahsil Süresi Neden Önemlidir?

Alacak tahsil süresini bilmek bir işletme için yaşamsal önem taşır çünkü,

· Alacak tahsil süresi kısa olan bir şirket ticari alacaklarını zamanında ve hızlı tahsil ediyor demektir. Bu, şirketi rakiplerine karşı avantajlı kılar çünkü şirket elde ettiği nakdi yatırım amacıyla örneğin, işini büyütmek ya da daha fazla satış yapmak için kullanabilir.

· Alacak tahsil süresini ölçmek işletmenizin verimliliği hakkında size ipuçları sağlar. Örneğin, alacak tahsil süresinin giderek uzadığını ölçen bir işletme biriken alacaklar nedeniyle nakit kaybına uğrama tehlikesi ile karşı karşıya kalacağını ön görebilir.

· Yine bu sürenin uzun olması, işletmenin tahsilat yapamadığı süre için yaptığı masraflara belli bir karşılık ayırmak zorunda kalacağını da gösterir. Bununla birlikte artan satışların ilave finansman maliyetine katlanmak zorunda kalan işletmenin karlılığı olumsuz etkilere açık olacaktır.

· Ayrıca, alacak tahsil süresinin müşteri seviyesinde ölçülmesi, müşterilerinizin mali durumlarını bir ayna gibi yansıtabilir. Ödeme günlerini uzatan ya da ödeme süresinde istikrarını koruyamayan müşterilerinizi tespit edebilir, bu müşterilerinizin kendi işletmelerinde nakit akışı sıkıntısı yaşama olasılıklarına karşı önlem alabilirsiniz.

Alacak Tahsil Süresini Bilmek Ne İşe Yarar?

Alacak tahsil sürelerini düzenli olarak ölçen işletmeler, faaliyetlerini iyileştirmek ve düzenlemek amacıyla kullanabilecekleri verilere sahip olur. Peki bu veriler ne işe yarar?

· Alacak tahsil süresine bağlı olarak planlanan tahsilat faaliyetleri, işletmenizin sermayesine katkıda bulunur. Dış finansmana olan ihtiyacınız azalır.

· Alacak tahsil süresinin ölçülmesi, şirketinizin nakit girişleri üzerindeki belirsizliği ortadan kaldırmanıza yardımcı olur.

· Alacak tahsil süresinin ölçülmesiyle, en çok geciken alacakları azaltabilir, şirketinizin yüksek nakit girişlerine sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Böylece daha esnek bir yapıya kavuşabilir ve büyümeyle doğacak fırsatlardan etkin bir şekilde yararlanabilirsiniz.

Alacak Tahsil Süresi İşinizi Nasıl Etkiler?

Alacak tahsil süresi aylık, 3 aylık ve yıllık periyodlarla takip edilmesi gereken bir aktivitedir. Ancak, bu durumun çeşitli koşullardan ötürü değişkenlik gösterebileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Kısacası her işletme için eşit süreleri içeren bir alacak tahsil süresinden söz etmemiz mümkün değildir. Söz konusu koşullar düşünülerek yapılan ölçümler, işletmenizin tahsilat sürecinden olumsuz etkilenmesini önleyecektir. Peki bu koşullar nelerdir?

· İşletmenin büyüklüğü tahsil süresini doğrudan etkileyebilir. Örneğin, alacak tahsil süresinin 50 gün olması büyük bir işletme için sorun olmayabilir, ancak küçük ölçekli bir işletme için bu süre sorun yaratabilir. Bu sürenin doğru tespit edilmesi şirket içindeki operasyonlara ince ayar yapmak, birtakım önlemler almak ya da iyileştirmeler yapmak için kullanılacak en sağlıklı veriyi sunar.

· İşletme politikalarındaki değişiklikler, işletmenin mevsimsel ya da dönemsel olarak faaliyet göstermesi veya ekonomik durumlardan kaynaklanan dalgalanmalar gibi senaryolar da alacak tahsil süresini etkileyen faktörler arasında sayılabilir.

· Ayrıca alacak tahsil süresi ölçümü yaparak işletmenizi doğrudan etkileyecek pek çok değerli bilgiye ulaşabilirsiniz. İşletmenizin hızlıca nakde dönebilmesi, belirli bir sürede yaptığınız kredili satış tutarı, satış ekibinizin etkinliği, müşterilerinizin memnuniyeti ve müşterilerinizi tutundurma başarınız bu bilgiler arasında gösterilebilir.

Tüm bunlar bize her bir işletmenin alacak tahsil süresinin ayrıca değerlendirilmesi ve takip edilmesi gerekliliğini gösterir. İşletmelerin müşteri ilişkilerini yıpratmadan alacaklarını tahsil etmesi etkin bir tahsilat politikası ve alacak yönetimi uygulamasına bağlıdır. İşletmelerin nakit akışında yaşadıkları sorunları en düşük seviyede tutabilmeleri için iyi bir tahsilat takip sistemi kurmuş olmalarının kaçınılmaz bir ihtiyaca dönüştüğünü söyleyebiliriz.

Alacak tahsil süresi tüm işletmeler için sabit bir değer taşımaz. Çünkü bu süre işletmenin koşullarına ve bazı etkenlere göre değişiklik gösterebilir. Ancak her şeyin yolunda olup olmadığını gözlemlemek için genelde şu ölçütü kullanabilirsiniz. Alacak tahsil süreniz müşterilerinize tanıdığınız vadeden ortalama olarak %25 daha uzunsa henüz kontrolü kaybetmediğiniz ve bazı iyileştirmeler yapmak için hala zamanınız olduğu söylenebilir. 

Alacak Tahsil Süresini Ölçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?

· Alacak tahsil süresini etkili bir şekilde kullanmak istiyorsanız bu süreyi aydan aya trend çizgisi şeklinde takip etmek en akıllıca yol olacaktır.

· Aynı zamanda, alacak tahsil süresini bir önceki yılla karşılaştırmak da doğru analizler yapmamızı sağlar. Ancak bu karşılaştırma yapılırken bir önceki yılın aynı ayına göre karşılaştırma yapılmalıdır.

· Alacak tahsil süresini ölçerken ideal olanın benzer iş modellerine ve benzer satış rakamlarına sahip şirketler arasında analiz yapmak olduğunu unutmamalısınız.

· Bir diğer önemli nokta da şudur: Alacak tahsil süresini hesaplamak için kullanılan formülde sadece kredili satışların tutarını kullanmak gerekir. Kredili satışları düşük olan bir işletmeniz varsa sadece alacak tahsil süresini hesaplayarak şirketin nakit akışı hakkında bilgi edinmek istediğiniz sonuçları almak için yeterli olmayabilir.

Alacak Tahsil Süresini Nasıl Yorumlamalıyız?

· Ölçümler sonucunda elde edilen ve nispeten düşük olan alacak tahsil süresi, işletmenin vadeli satışlarından kaynaklanan alacaklarını daha hızlı tahsil ettiğini gösterir. Genellikle alacak tahsil süresi düşük olan firmaların alacak yönetimini başarılı bir şekilde uyguladığını, ödeme ve kredi koşulları yönünden de sıkı bir politika izlediğini söyleyebiliriz.

· Öte yandan bir şirketin alacak tahsil süresinin uzun olması, o şirketin tahsilatlarını zamanında yapamadığını ve daha da kötüsü birçok satışı krediyle yaptığını gösterir. Ticari alacakların sürekli artması işletmelerde alacak yönetiminin yanlış yöne doğru gittiğini ortaya koyar. Ayrıca, alacak tahsil süresinin uzun olması müşterilerinizin ödemelerini aksattığının bir göstergesidir. Bu da işletme için ihtiyaç duyulan işletme sermayesinde sorunlar yaşanacağını ve nakit akışında aksamalar olacağının habercisidir.

· Alacaklarını tahsil etmekte sorunlar yaşayan işletme için satış ekibinin müşterilerle tahsilat için etkili şekilde iletişim kuramadığı, geciken ticari alacakları düzenli takip etmediği ve ödeme hatırlatmaları göndermediği yorumlarını yapmak da mümkündür.

· Bu durumun devam etmesi, nakit akışında sorunlar yaratır. Bu sorunlar, tedarikçilere ödeme yapamama ve günlük operasyonlar için gereken işletme sermayesi için borç almak zorunda kalmak gibi bir dizi olumsuz durumu beraberinde getirir.